1. Kısmen ifa
II. İfanın konusu
1. Kısmen ifa
Madde 84 - Borcun tamamı belli ve muaccel ise, alacaklı kısmen ifayı reddedebilir.
Alacaklı kısmen ifayı kabul ederse borçlu, borcun kendisi tarafından ikrar olunan kısmını ifadan kaçınamaz.
I-) 818 Sayılı Borçlar Kanunu:
II - İfanın mevzuu
1 - Kısmen tediye
Madde 68 - Borcun miktarı muayyen ve tamamı muaccel olduğu takdirde alacaklı kısmen vukubulan tediyeyi reddedebilir. Alacaklı kısmen tediyeyi kabul ederse borçlu, borçtan ikrar eylediği kısmı tediyeden imtina edemez.
II-) Madde Gerekçesi:
Madde 83 - 818 sayılı Borçlar Kanununun 68 inci maddesini karşılamaktadır.
Tasarının iki fıkradan oluşan 83 üncü maddesinde, kısmen ifa düzenlenmektedir.
818 sayılı Borçlar Kanununun 68 inci maddesinin kenar başlığında kullanılan “II. İfanın mevzuu / 1. Kısmen tediye” şeklindeki ibareler, tediyenin sadece para borçlarının ifası için kullanılabileceği göz önünde tutularak, Tasarıda “II. İfanın konusu / 1. Kısmen ifa” şeklinde değiştirilmiştir.
Metninde yapılan arılaştırma dışında, maddede 818 sayılı Borçlar Kanununa göre bir hüküm değişikliği yoktur.
III-) Kaynak İsviçre Borçlar Kanunu:
1-) OR:
II. Gegenstand der Erfüllung
1. Teilzahlung
Art. 69
1 Der Gläubiger braucht eine Teilzahlung nicht anzunehmen, wenn die gesamte Schuld feststeht und fällig ist.
2 Will der Gläubiger eine Teilzahlung annehmen, so kann der Schuldner die Zahlung des von ihm anerkannten Teiles der Schuld nicht verweigern.
2-) CO:
II. Objet de l’exécution
1. Paiement partiel
Art. 69
1 Le créancier peut refuser un paiement partiel, lorsque la dette est liquide et exigible pour le tout.
2 Si le créancier accepte un paiement partiel, le débiteur ne peut refuser d’acquitter la partie reconnue de la dette.
IV-) Yargı Kararları:
1-) Y. 10. HD, T: 08.11.2021, E: 2021/4894, K: 2021/13668:
“... Davacı vekili, davacının ortağı olduğu limited şirketin kuruma olan borçları sebebiyle gönderilen ve .... dönemleri kapsayan ödeme emrine konu borçları yapılandırmak için ... tarihinde kuruma başvurduklarını, ancak kurum ...” (tarafından) “... icraen takip edilmediğini ve herhangi bir ödeme emri de gönderilmediğini, aynı zamanda zamanaşımına uğramış eski borçları da yapılandırma kapsamına dahil ederek ödeme planı oluşturduğunu, kurumun bu işleminin iptaliyle yapılandırma başvurusunun taleple sınırlı olarak kabulünün gerektiğinin tespitini talep etmiştir.
...
Davalı Kurum vekili, kurum işleminin hukuka uygun olduğu ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
…
A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
“Davacının davasının kabulüne, davacı adına kurumca yapılmış yapılandırma işleminin iptali ile yapılandırma planın davacının talebine göre 2013/151049 takip numaralı ödeme emrine konu borçları kapsayacak şekilde yeniden oluşturulması gerektiğinin tespitine” karar verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
… yapılandırmaya konu borcun tamamının belli ve muaccel olduğu, davacının 2013/151049 takip numaralı ödeme emrine konu borçlar yönünden yapılandırma isteminin kabul edilmeyerek, borcun tamamı üzerinden ödeme planı düzenlendiği değerlendiğinde, davalı Kurumun kısmi ifayı kabul etmediği anlaşıldığından, davanın 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 84’üncü maddesi dikkate alınarak, davanın reddine dair karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle;
…
.... İş Mahkemesi’nin, ... tarihli, .... sayılı kararının … kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU …
Davacı vekili, 6098 sayılı Yasanın 84. maddesinin mevcut durumda uygulamasının mümkün olmadığı, yapılandırmaya, talepleri dışında dahil edilen ve yapılandırma talep edilen dönemlerin dahi zamanaşımına uğramış bulunduğu, sadece ödeme emrine konu borçlar için yapılandırma talepleri olup davanın kabulü yerine reddine karar verilmesi gerekçeleriyle kararın bozulmasını talep etmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Alacaklı kurum, borçlu şirketin ortağı olan davacıya, şirketin kuruma olan 2002/11 – 2004/2 dönemler arasındaki borçlarının tahsili amacıyla ... takip numaralı ödeme emrini tebliğ etmiş, davacı ... tarihli yapılandırma başvurusunda, borç dönemlerini de belirterek “2013/151049 sayılı takibe konu borçları” yapılandırmak istediğini talep etmiş, kurumca yapılandırma başvurusu kabul edilerek, 7020 sayılı yasa kapsamında şirketin 2000/1 – 2002/9. dönemlerdeki borçlarını da kapsayacak şekilde ödeme planı düzenlenmiştir.
Uyuşmazlık, kurumun 7020 sayılı Yasa kapsamında yapılan başvuru üzerine, kısmi ifayı kabul etmeyerek zamanaşımına uğramış eski borçları da yapılandırma kapsamında talep edip edemeyeceği, Borçlar Kanunun 84. maddesi olayda uygulama olanağı bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
…
… önceki döneme ait borçlar için davacıya ödeme emri gönderilmemiş ve bu borçların kesinleşmemiş olması, bu borçların zamanaşımına uğradığının da belirgin olması, öte yandan davacının yapılandırma başvurusunda 2002/11 – 2004/2 dönemleri kapsayan ödeme emrine konu borçları yapılandırmak istediğini beyan etmesi karşısında 6098 sayılı TBK’nun 84. maddesinin somut olayda uygulanmayacağı açıktır.
Bu nedenlerle davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde 6098 sayılı Yasanın 84. maddesi uygulanmak suretiyle reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. …”
V-) Yararlanılabilecek Monografiler:
Elif Şen; Kısmi İfa, Ankara, 2018.
Feride Demirbaş; Kısmî İfa, Ankara, 2018.