a. Genel olarak
2. Şahsen ifa, sadakat ve özen gösterme
a. Genel olarak
Madde 506 - Vekil, vekâlet borcunu bizzat ifa etmekle yükümlü- dür. Ancak vekile yetki verildiği veya durumun zorunlu ya da teamülün mümkün kıldığı hâllerde vekil, işi başkasına yaptırabilir.
Vekil üstlendiği iş ve hizmetleri, vekâlet verenin haklı menfaatlerini gözeterek, sadakat ve özenle yürütmekle yükümlüdür.
Vekilin özen borcundan doğan sorumluluğunun belirlenmesinde, benzer alanda iş ve hizmetleri üstlenen basiretli bir vekilin göstermesi gereken davranış esas alınır.
I-) 818 Sayılı Borçlar Kanunu:
2 - Hüsnü suretle ifa mükellefiyeti
a) Umumiyet itibariyle
Madde 390 - Vekilin mesuliyeti, umumi surette işçinin mesuliyetine ait hükümlere tâbidir.
Vekil, müvekkile karşı vekâleti iyi bir suretle ifa ile mükelleftir.
Vekil, başkasını tevkile mezun veya hal icabına göre mecbur olmadıkça veya âdet başkasını kendi yerine ikameye müsait bulunmadıkça müvekkilünbihi kendisi yapmağa mecburdur.
II-) Madde Gerekçesi:
Madde 506 - 818 sayılı Borçlar Kanununun 390 ıncı maddesini karşılamaktadır.
Tasarının üç fıkradan oluşan 506 ncı maddesinde, vekilin genel olarak şahsen ifa, sadakat ve özen gösterme borcu düzenlenmektedir. 818 sayılı Borçlar Kanununun 390 ıncı maddesinin kenar başlığında kullanılan “2. Hüsnü suretle ifa mükellefiyeti / a. Umumiyet itibariyle” şeklindeki ibareler, Tasarıda “2. Şahsen ifa, sadakat ve özen gösterme / a. Genel olarak” şeklinde değiştirilmiştir.
Maddenin birinci fıkrasında, vekilin, vekâlet borcunu bizzat ifa etmekle yükümlü olduğu, ancak vekile yetki verildiği veya durumun zorunlu ya da teamülün mümkün kıldığı hâllerde vekilin, işi başkasına yaptırabileceği öngörülmektedir.
818 sayılı Borçlar Kanununun 390 ıncı maddesinin birinci fıkrasında öngörülen ve vekilin sorumluluğunun genel olarak işçinin sorumluluğuna tâbi olduğuna ilişkin düzenleme Tasarı metnine alınmamış; bunun yerine, Tasarının 506 ncı maddesinin ikinci fıkrasında vekilin vekâlet sözleşmesinden doğan sorumluluğuna özgü bir düzenleme yapılması daha doğru görülmüştür.
Maddenin üçüncü fıkrası, 818 sayılı Borçlar Kanununun 390 ıncı maddesinde yer verilmeyen, yeni bir hükümdür. Fıkrada, vekilin özen borcundan doğan sorumluluğunun belirlenmesinde, objektif bir ölçüte yer verilmiştir. Buna göre, benzer alanda iş ve hizmetleri üstlenen basiretli bir vekilin göstermesi gereken davranış esas alınacaktır.
III-) Kaynak İsviçre Borçlar Kanunu:
1-) OR:
2. Haftung für getreue Ausführung
a. Im Allgemeinen
Art. 398
1 Der Beauftragte haftet im Allgemeinen für die gleiche Sorgfalt wie der Arbeitnehmer im Arbeitsverhältnis.
2 Er haftet dem Auftraggeber für getreue und sorgfältige Ausführung des ihm übertragenen Geschäftes.
3 Er hat das Geschäft persönlich zu besorgen, ausgenommen, wenn er zur Übertragung an einen Dritten ermächtigt oder durch die Umstände genötigt ist, oder wenn eine Vertretung übungsgemäss als zulässig betrachtet wird.
2-) CO:
2. Responsabilité pour une bonne et fidèle exécution
a. En général
Art. 398
1 La responsabilité du mandataire est soumise, d’une manière générale, aux mêmes règles que celle du travailleur dans les rapports de travail.
2 Le mandataire est responsable envers le mandant de la bonne et fidèle exécution du mandat.
3 Il est tenu de l’exécuter personnellement, à moins qu’il ne soit autorisé à le transférer à un tiers, qu’il n’y soit contraint par les circonstances ou que l’usage ne permette une substitution de pouvoirs.
IV-) Yararlanılabilecek Monografiler:
Mehmet Ayan; Tıbbi Müdahalelerden Doğan Hukuki Sorumluluk, Ankara, 1991.
Mustafa Alper Gümüş; Türk-İsviçre Hukukunda Vekilin Özen Borcu, İstanbul, 2001.
Veysel Başpınar; Vekilin Özen Borcundan Doğan Sorumluluğu, 2. Baskı, Ankara, 2004.
Mehmet Murat İnceoğlu; Sermaye Piyasasında Aracı Kurumların Hukuki Sorumluluğu, Ankara, 2004.
Nejat Aday; Avukatın Sözleşmeden Doğan Hukuki Sorumluluğu. İstanbul, 2016.
Tülin Kurtoğlu; Akdi Vekalet Ücreti ve Avukatın Hukuki Sorumluluğu, Ankara, 2016.
Nihan Koyuncu Aktaş; Hekimin Özen Borcuna Aykırılıktan Doğan Sözleşmesel Sorumluluğu, İstanbul, 2020.
Battal Yılmaz; Yargıtay Uygulamasında Diş Hekiminin Hukuki Sorumluluğu, Ankara, 2021.
Nur Yücel Sarıbaş; Hekimin Tıbbi Uygulama Hatalarından Doğan Hukuki Sorumluluğu, İstanbul, 2021.