C. Borç tanıması
C. Borç tanıması
Madde 18 - Borcun sebebini içermemiş olsa bile borç tanıması geçerlidir.
I-) 818 Sayılı Borçlar Kanunu:
(C) Borcun Sebebi
Madde 17 - Borcun sebebini ihtiva etmemiş olsa bile borç ikrarı muteberdir.
II-) Madde Gerekçesi:
Madde 18 - 818 sayılı Borçlar Kanununun 17 nci maddesini karşılamaktadır.
Tasarının tek fıkradan oluşan 18 inci maddesinde, borcun sebebini içermeyen borç tanıması düzenlenmektedir.
818 sayılı Borçlar Kanununun 17 nci maddesinin kenar başlığında kullanılan “C. Borcun sebebi” şeklindeki ibare, madde içeriğiyle uyumlu hâle getirilerek, “C. Borç tanıması” şeklinde değiştirilmiştir.
818 sayılı Borçlar Kanununun 17 nci maddesinde kullanılan “…borç ikrarı muteberdir.” şeklindeki ibare yerine, Tasarının 18 inci maddesinde, “Borç tanıması… geçerlidir.” şeklindeki ibarenin kullanılması, teorik esaslara daha uygun görülmüştür. Gerçekten, söz konusu maddeyle, medenî yargılama usulünde, davanın tarafları arasında bir çekişmenin varlığını gerektiren bir borç ikrarının düzenlenmesi amaçlanmamıştır. Tasarının 18 inci maddesinde, borcun sebebi (ifa sebebi, alacak sebebi, bağışlama sebebi veya rücu alacağına sahip olma sebebi) belirtilmemiş olsa bile, böyle bir borç tanımasının geçerli olduğu kabul edilmektedir. 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 236 ncı ve onu izleyen maddelerinde düzenlenen “ikrar” terimiyle karıştırılmaması için, “borç ikrarı” yerine, “borç tanıması” teriminin kullanılması tercih edilmiştir.
Metninde yapılan arılaştırma dışında, maddede 818 sayılı Borçlar Kanununa göre bir hüküm değişikliği yoktur.
III-) Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi:
Tasarının 18 inci maddesi, yürürlükteki Borçlar Kanununun, Tasarının bu maddesini karşılayan maddesinde borç ikrarına (borç tanımasına) yapılan vurgu daha yerinde olduğundan redaksiyon yetkisi kapsamında “Borcun sebebini içermemiş olsa bile borç tanıması geçerlidir.” şeklinde değiştirilerek kabul edilmiştir.
Not: Tasarının 18. maddesi Hükümetin teklif ettiği metinde şu şekilde kaleme alınmıştı:
“Borç tanıması, borcun sebebini içermemiş olsa bile geçerlidir.”
IV-) Kaynak İsviçre Borçlar Kanunu:
1-) OR:
C. Verpflichtungsgrund
Art. 17
Ein Schuldbekenntnis ist gültig auch ohne die Angabe eines Verpflichtungsgrundes.
2-) CO:
C. Cause de l’obligation
Art. 17
La reconnaissance d’une dette est valable, même si elle n’énonce pas la cause de l’obligation.
V-) Yargı Kararları:
1-) YİBK, T: 12.04.1933, E: 30, K: 6:
Borç ikrarını mutazammın beyyine aleyhine delil ikamesi caiz olup ancak ikrarda borcun sebebi musarrah ise, müddeaaleyh bu sebebin tahakkuk etmediğini ispat edebilir. Eğer borcun sebebi tayin olunmamış ise; müddeaaleyh evvelâ ikrarın bir sebebi muayyeni bulunduğunu, saniyen bu sebebin tahakkuk etmediğini ispat hakkını haizdir. Şu hale göre senede müstenit iddiaya karşı yukarıda yazılı def’i dermeyan edip bu def’ini alelusul ispat edemiyen müddeaaleyhin hasmına bir yemin teklifine hakkı olduğu ekseriyetle takarrür etmiştir. (RG. 16.09.1933; S: 2504).
2-) Y. 19. HD, T: 05.12.2018, E: 2018/3036, K: 2018/6351:
“… Davalı ...’un diğer temyiz itirazlarına gelince; dava konusu bono iki ayrı vade tarihi taşıması nedeniyle kambiyo vasfını taşımasa da soyut borç ikrarını içeren adi senet hükmünde olmakla senede karşı senetle ispat kuralı çerçevesinde ispat yükünün davacı keşideci ... Ltd. Şti. üzerinde olduğu gözetilmeksizin ispat yükünün tayininde hataya düşülerek buna ilişkin davacı delilleri toplanmaksızın yazılı gerekçe ile kabul kararı verilmesi doğru değildir. …”
VI-) Yararlanılabilecek Monografiler:
İsmet Sungurbey; Borç İkrarı ve Borç Vaadi, İstanbul, 1957.
Özlem Karlı; Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanıması (Mücerret Borç İkrarı BK. mad.17), İstanbul, 2008.