Madde 128

B.  Üçüncü kişinin fiilini üstlenme

Madde 128 - Üçüncü bir kişinin fiilini başkasına karşı üstlenen, bu fiilin gerçekleşmemesinden doğan zararı gidermekle yükümlüdür.

Belirli bir süre için yapılan üstlenmede, sürenin bitimine kadar üstlenene edimini ifa etmesi için yazılı olarak başvurulmaması hâlinde, üstlenenin sorumluluğunun sona ereceği kararlaştırılabilir.

I-) 818 Sayılı Borçlar Kanunu:

(B) Başkasının Fiilini Taahhüt

Madde 110 - Bir üçüncü şahsın fiilini başkasına taahhüt eden kimse bu üçüncü şahıs tarafından taahhüdün ifa edilmemesi halinde zarar ve ziyan tediyesine mecburdur.

(2486 sayılı ve 08.07.1981 tarihli Kanun m. 1 uyarınca eklenen fıkra) Muayyen bir müddet için yapılan taahhütlerde, müddetin bitimine kadar taahhüt edene yazılı olarak başvurulmaması halinde taahhüdün hükümsüz olacağına dair sözleşme muteberdir¹.

II-) Madde Gerekçesi:

Madde 127 - 818 sayılı Borçlar Kanununun 110 uncu maddesini karşılamaktadır.

Tasarının iki fıkradan oluşan 127 nci maddesinde, üçüncü kişinin fiilini üstlenme düzenlenmektedir.

818 sayılı Borçlar Kanununun 110 uncu maddesinin kenar başlığında kullanılan “B. Başkasının Fiilini Taahhüt” şeklindeki ibare, Tasarıda “B. Üçüncü kişinin fiilini üstlenme” şeklinde değiştirilmiştir.

818 sayılı Borçlar Kanununun 110 uncu maddesine, 8/7/1981 tarihli ve 2486 sayılı Kanunla eklenen ikinci fıkra hükmü aynen korunmuş, ancak fıkraya açıklık kazandırılmak amacıyla “edimini ifa etmesi için” ibaresi eklenmiştir. Ayrıca, fıkrada kullanılan “taahhüdün hükümsüz olacağına dair sözleşme muteberdir.” şeklindeki ibare yerine, maddenin amacına uygun olarak, “üstlenenin sorumluluğunun sona ereceği kararlaştırılabilir.” şeklindeki ibare kullanılmıştır.

III-) Kaynak İsviçre Borçlar Kanunu:

IV-) YİBK, T: 11.06.1969, E: 1969/4, K: 1969/6 sayılı kararından:

Muvakkat ithal yoluyla ithal edilen malların tayin edilen süre içerisinde yurt dışına çıkarılmaması halinde bu eşya için gümrük vesair vergi ve resim olarak tahakkuk ettirilen paranın gümrük idaresinin her zaman yapabileceği yazılı istek üzerine, derhal ve herhangi bir itiraza veya hüküm istihsaline mahal kalmaksızın ödemekte bankanın borçlu ile birlikte müşterek ve müteselsil kefil sıfatiyle zamin olduğuna dair bankalar tarafından gümrük vergisi borçlusu lehine ve fakat borçlu ile değil de diğer şahıslarla yapılan bir akde dayanarak gümrük idaresine verilen teminat mektupları mahiyet itibariyle Borçlar Kanununun 110 uncu maddesinde sözü edilen 3 üncü şahsın fiilini taahhüt niteliğinde bir garanti akdi olduğuna ve bu sebeple garanti veren bankanın alacaklı gümrük idaresine bu sebeple ödediği parayı fiili taahhüt edilen 3 üncü şahıs mevkiindeki muvakkat ithalâtçıdan rücuan isteyemiyeceğine, 11/6/1969 tarihinde yapılan birinci görüşmede oyçokluğiyle karar verilmiştir. (RG. 03.10.1969; S: 13317).

V-) Yararlanılabilecek Monografiler:

Haluk Tandoğan; Garanti Mukavelesi, Ankara, 1959.

Seza Reisoğlu; Garanti Mukavelesi, Ankara, 1963.

Seza Reisoğlu; Banka Teminat Mektupları ve Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunlar, Ankara, 1977.

Nami Barlas; Türk Hukuk Sisteminde Banka Teminat Mektupları, İstanbul, 1986.

Emin Cem Kahyaoğlu; Banka Garantileri, İstanbul, 1996.

Seza Reisoğlu; Banka Teminat Mektupları ve Kontrgarantiler, Genişletilmiş 3. Bası, Ankara, 1997.

Vahit Doğan; Banka Teminat Mektupları, 2. Baskı, Ankara, 2002.

Melek Bilgin Yüce; Garanti Sözleşmesinin Bir Türü Olarak Üçüncü Kişinin Fiilini Taahhüt Sözleşmesi, İstanbul, 2007.

Sevgi Kayak; Üçüncü Kişinin Fiilini Taahhüt, İstanbul, 2010.

Turan Şahin; Üçüncü Kişinin Edimini Taahhüt, Ankara, 2010.

Bora Durmaz; Banka Teminat Mektuplarının Ödeme İstemiyle İbrazı, İstanbul, 2016.

Zafer Kahraman; Saf Garanti Taahhütleri, İstanbul, 2017.

Bengisu Önder; Banka Teminat Mektupları, Ankara, 2020.

Vahit Doğan; Teminat Mektupları, Ankara, 2020.

Eyüp Kul; Yapım Sözleşmelerinde Asgari Ekonomik Menfaat Taahhüdü, İstanbul, 2021.

Hüseyin Murat Develioğlu; Bağımsız Garanti Sözleşmeleri (ICC’nin URDG 758 Hükümleri ile İlgili Açıklamalarla Beraber), İstanbul, 2021.